Proces en ontwikkelingen

Proces

In deze 1e tussenrapportage worden per programma voorstellen gedaan om de begroting 2025 aan te passen en wordt deze voor de eerste maal geactualiseerd. Om de tussenrapportage te kunnen maken is met alle budgethouders gesproken over de voortgang in de beleidsuitvoering, de financiële effecten die zichtbaar werden in de jaarrekening 2024 en de eventuele knelpunten in de uitvoering van de begroting 2025. Nadrukkelijk is daarbij ook gekeken naar de nieuwe ontwikkelingen die zich voordoen sinds de vaststelling van de programmabegroting in november 2024.

Ontwikkeling totaal van de lasten en baten

Een belangrijk onderdeel van de eerste tussenrapportage is verwerking van wijzigingen in de begroting als gevolg van nieuwe baten en lasten die voortvloeien uit de rijksgeldstromen, nog uit te voeren werkzaamheden die waren voorzien begroot voor 2024. Deze wijzigingen werken ook door op de volgende jaren. In totaal neemt de omvang van de begroting toe met ruim € 21,7 miljoen tot € 291,9 miljoen. Dit is vooral het gevolg van hogere rijksbijdragen en de actualisatie van de grondexploitaties. Samen veroorzaken deze een stijging van € 19,3 miljoen.

In dit onderdeel wordt achtereenvolgens de stand van zaken toegelicht op de volgende onderdelen:
- Nieuwe ontwikkelingen en onzekerheden
- Stand van zaken uitvoering rekenkameronderzoeken
- Duiding van de financieel technische begrotingswijzigingen

Nieuwe ontwikkelingen en onzekerheden

In de uitvoering van de begroting doen zich een aantal nieuwe ontwikkelingen voor en geldt voor een aantal onzekerheden dat deze nog onverminderd aanwezig zijn. De belangrijkste onzekerheden voor de uitvoering van de begroting zijn het in voldoende mate binden van (nieuwe) medewerkers aan Den Helder om te kunnen beschikken over voldoende uitvoeringskracht en daarnaast voldoende uitvoerende partners om de beschikbare middelen ook daadwerkelijk tot besteding te kunnen krijgen. Op dit vlak is er ondanks de instroom van nieuwe medewerkers ook nog steeds de inzet van extern personeel nodig.

Een blijvende onzekerheid is de ontwikkeling van de rijksbijdrage via het gemeentefonds voor de algemene uitgaven van de gemeente en heel specifiek de jeugdzorg, In de voorjaarsnota van het Rijk zijn de gemeenten gedeeltelijk tegemoet gekomen. Er zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld en tegelijkertijd worden de middelen voor de jeugdzorg vanaf 2028 ook weer uitgenomen op grond van nieuwe maatregelen. In feite is er daardoor voor twee jaar een beperkte tegemoetkoming. Het zogenoemde ravijn wordt hiermee voor € 1,2 miljoen gedempt.
Over de financiële situatie wordt verder gesproken in het overhedenoverleg van augustus. De staat opnieuw op de agenda dat het rijk de gemeenten onvoldoende tegemoet komt voor de kostenstijgingen in de jeugdzorg. Er is geen compensatie geboden voor de jaren 2023 en 2024 en een onvolledige compensatie voor 2025 en volgende jaren. Daarmee is het advies van de commissie Van Ark onvoldoende opgevolgd. Verwerking van het advies van de commissie zou structureel een verbetering van ruim € 1,2 miljoen inhouden en voor de jaren 2023 en 2024 nog eens € 2,7 miljoen. De weging hiervan is onderdeel van de voorstellen in de kadernota 2026.

Stand van zaken uitvoering rekenkameronderzoeken

Op dit moment wordt verder gewerkt aan de uitvoering van de aanbevelingen in het onderzoek naar de informatiebeveiliging, Ten opzichte van de rapportage in de jaarstukken 2024 die onlangs aan de raad is aangeboden zijn er geen nieuwe ontwikkelingen. Over de stand van zaken wordt nader geïnformeerd via de tweede tussenrapportage die in september aan de raad wordt aangeboden.

Financieel technische wijzigingen

In de verschillende programma's zijn wijzigingen met een financieel technische karakter verwerkt. Dit zijn wijzigingen die noodzakelijk zijn om de begroting aan te passen aan de baten en de lasten die voor de doelstellingen beschikbaar zijn, maar zonder dat hiermee het beleid wordt gewijzigd. Feitelijk betreft dit verschuivingen tussen de programma's onderling en het ophogen van zowel de lasten als de baten in de begroting als gevolg van wijziging in externe geldstromen.

Kredieten

In de tussenrapportage zijn de kredieten voor 2025 geactualiseerd. Naast de in de begroting opgenomen vervangingsinvesteringen zijn de openstaande restant kredieten 2024 zoals gerapporteerd in de jaarstukken 2024. Voor zover er sprake is van een verwachte overschrijding is dit in de besluitvorming naar aanleiding van deze tussenrapportage opgenomen. Concreet is er voor de nieuwbouw van de Prinses Margrietschool rekening te houden met een overschrijding met € 460.000 als gevolg van prijsstijgingen sinds de raming op het prijspeil 2023. Het effect hiervan is eerder in algemene zin voorzien via een structurele stelpost voor prijsstijgingen op beschikbaar gestelde kredieten.